นี่เป็นคำถามที่น่าสนใจ
แต่ก่อนจะถึงการค้นพบที่ว่านั้นจะเป็นการดีที่สุดหากเราจะเริ่มต้นจากการรู้จักสิ่งทั้งสอง
ซึ่งทั้งหลายทั้งปวงนี้จะนำไปสู่คำตอบของคำถามนี้โดยอัตโนมัติ
Hypnosis (การสะกดจิต)
คืออะไร?
โดยเนื้อแท้ของ Hypnosis
ก็คือการสร้างการ “เรียนรู้” (Learn) ให้เกิดขึ้นกับการรับรู้ในระดับจิตใต้สำนึก
(Subconscious)
เพื่อให้การเรียนรู้ที่เกิดขึ้นนี้เป็นทางเลือกทางใหม่ที่จิตใต้สำนึกจะสามารถนำไปใช้ได้ซึ่งจะนำไปสู่การแก้ปัญหาหรือผลลัพธ์แบบใหม่
(ผลจากการทำงานของจิตใต้สำนึก) ที่ต้องการ
โดยรวบยอดแล้ว Hypnosis
ก็มีเพียงเท่านี้ ไม่มีอะไรที่พิเศษไปกว่านี้อีก
แล้ว NLP คืออะไร?
คำว่า NLP ย่อมาจาก
Neuro-Linguistic Programming โดยส่วนใหญ่จะแปลว่า “โปรแกรมภาษาระบบประสาท” คือใช้ความรู้ทางด้าน
“ภาษาระบบประสาท” มาใช้ในการตั้งโปรแกรมพฤติกรรมใหม่ให้กับผู้คน
ภาษาระบบประสาท (Neuro-Linguistic) คืออะไร?
โดยสรุปแล้วภาษาระบบประสาทก็คือรูปแบบวิธีหรือกลวิธีที่สมองและระบบประสาท
(Neuro) ของเราใช้ในการสื่อสาร
ซึ่งกระบวนการสื่อสารที่ว่านี้เริ่มต้นตั้งแต่ระบบประสาทของเราได้รับรู้
นำเอาข้อมูลที่รับรู้ไปประมวลผลเพื่อหาวิธีการตอบสนอง (ตามวิธีการของกลไกต่างๆ
ที่มีอยู่ภายในสมองและระบบประสาทของเรา)
และถ่ายทอดผลลัพธ์ที่ได้ออกไปสู่โลกภายนอกโดยผ่านการสื่อสารไม่ว่าจะเป็นภาษาพูด
ภาษากาย หรือพฤติกรรม
ความจริงแล้ว NLP
เริ่มต้นมาจากการศึกษาว่าระหว่างคนที่ “ประสบความสำเร็จ” กับคนที่
“ไม่ประสบความสำเร็จ” นั้น พวกมีความแตกต่างกันอย่างไร?
โดยผลที่ได้ก็คือสิ่งที่เรียกว่าแม่แบบหรือ
Model ที่จะใช้เป็นบรรทัดฐานในการปรับเปลี่ยนคนอื่นๆ ที่ยังไม่สามารถประสบความสำเร็จให้สามารถเข้าสู่รูปแบบของความสำเร็จได้
โดยการศึกษารูปแบบความสำเร็จที่ว่านี้ NLP เลือกที่จะศึกษาผ่านทาง “ภาษา”
(Linguistic) ที่บุคคลที่ได้รับเลือกเป็นต้นแบบความสำเร็จได้ใช้ในการถ่ายทอดความสำเร็จออกมาสู่โลกภายนอก
ดังนั้นผลผลิตที่สำคัญที่สุดของ NLP
ก็คือสิ่งที่เรียกว่า “แม่แบบภาษาความสำเร็จ” (Success Language Model)
คำถามต่อมาก็คือก็คือว่า
“เราจะเปลี่ยนผู้คนไปสู่รูปแบบความสำเร็จเหล่านี้ได้อย่างไร?”
นั่นจึงเป็นที่มาของอีกสารพัดเทคนิคทางจิตวิทยาและประสาทวิทยาที่ปรากฏอยู่เป็นจำนวนมากใน
NLP
ซึ่งทั้งหมดนี้ก็เพื่อจุดประสงค์เดียวกันคือการปรนับเปลี่ยบนผู้คนให้เอาชนะรูปแบบความเคยชินหรือรูปแบบชีวิตแบบเดิมไปสู่รูปแบบแห่งความสำเร็จที่
NLP
ได้ทำการถอดแบบรอเอาไว้แล้ว
แล้ว NLP เกี่ยวข้องกับ Hypnosis อย่างไร?
เรื่องนี้ต้องย้อนกลับไปในยุคเริ่มต้นของ
NLP เพราะแม่แบบความสำเร็จที่
NLP
เลือกมาเป็นกรณีศึกษานั้นล้วนแล้วแต่เป็นนักจิตวิทยาบำบัดหรือเป็นจิตแพทย์ที่ประสบความสำเร็จสูงสุดของอเมริกาในขณะนั้นทั้งสิ้น
นอกจากจะศึกษาวิธีการสื่อสารของแม่ความสำเร็จแบบเหล่านี้แล้ว NLP
ยังไปถอดแบบวิธีการทำงานหรือเทคนิคการบำบัดการปรับเปลี่ยนความคิด
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ได้ผลดีเยี่ยมจากแม่แบบเหล่านี้มาอีกเป็นจำนวนมาก
นี่เป็นเหตุผลที่ว่าทำไมใน NLP
นอกจากสารพัดเทคนิคการสื่อสารซึ่งเป็นเรื่องภาษาศาสตร์แล้ว NLP
จึงยังประกอบไปด้วยเทคนิคทางจิตบำบัดและประสาทวิทยาอีกเป็นจำนวนมาก
และหนึ่งในแม่แบบความสำเร็จที่ NLP
ได้ถอดแบบอกมานั้น มีอยู่ท่านหนึ่งที่เรียกได้ว่าส่งอิทธิพลอย่างสูงกับ NLP
แม่แบบท่านนั้นก็คือ ดร.มิลตัน เอช อีริคสัน (Dr. Milton H. Ericson)
จิตแพทย์และนักจิตวิทยาอันดับหนึ่งในอเมริกาในขณะนั้นเลยก็ว่าได้ ซึ่งดร. มิลตัน
นี้ได้รับการขนานนามว่าเป็นบิดาแห่งเทคนิคสะกดจิตสมัยใหม่ ดังนั้นเทคนิคการสะกดจิตแบบ
ดร. มิลตัน ซึ่งมีลักษณะพิเศษที่แตกต่างไปจากการสะกดจิตแบบดั้งเดิมจึงได้ถูกรวมเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของเทคนิค
NLP
ไปด้วยโดยปริยาย (เรียกเทคนิคในกลุ่มที่ได้มาจาก ดร.มิลตัน ว่า Milton
Model)
สำหรับคำตอบของคำถามที่ว่า Hypnosis ต่างจาก
NLP
อย่างไร?
คำตอบของมันย่อมชัดเจนแล้วตามเนื้อหาเรื่องราวทั้งหมดของบทความนี้
ส่วนถ้าจะถามว่า Hypnosis และ
NLP
เหมือนกันหรือไม่?
ก็คงต้องตอบว่า
“ต่างกันลิบลับจนแทบจะเป็นคนละเรื่องเดียวกัน”
แต่อย่างไรเสียก็ต้องบอกก่อนว่าทั้ง Hypnosis และ
NLP
ก็อยู่ร่วมรวมกันจนแทบจะเป็นเรื่องเดียวกันจนยากที่จะแยกออกจากกันอย่างแน่นอนที่สุด
ทั้งหมดก็เป็นดังที่ได้กล่าวมานี้ครับ